Hernieuwbare energie heeft voor het eerst fossiele brandstoffen ingehaald als primaire energiebron in de Europese Unie. In een nieuw rapport van de Europese Commissie staat dat hernieuwbare energie, zoals wind- en zonnenergie, maar ook biomassa en waterkrachtcentrales, vorig jaar goed was voor 38 procent van de opgewekte elektriciteit in de EU. Fossiele brandstoffen waren goed voor 37 procent.
De Europese Commissie maakte dinsdag 26 oktober in haar verslagen over de staat van de energie-unie voor 2021 de balans op van de vooruitgang die de EU boekt bij de transitie naar schone energie, bijna twee jaar na de start van de Europese Green Deal. Ondanks een aantal bemoedigende trends, zullen er nog meer inspanningen nodig zijn om de doelstelling voor 2030 te halen, namelijk een vermindering van de netto-emissies met ten minste 55%, en om in 2050 klimaatneutraliteit te bereiken. Op basis van de gegevens zal volgend jaar zorgvuldig moeten worden nagegaan wat de langetermijntrends zijn na de coronapandemie.
Uit het verslag blijkt dat in 2020 38% van de elektriciteit in de EU werd opgewekt met hernieuwbare energiebronnen, 1% meer dan met fossiele brandstoffen, die tot nog toe de belangrijkste energiebron waren. In negen EU-lidstaten wordt al geen steenkool meer gebruikt, 13 andere hebben een uitfaseringsdatum vastgelegd en vier overwegen mogelijke tijdschema’s. Ten opzichte van 2019 is de uitstoot van broeikasgassen in de EU27 in 2020 met bijna 10% gedaald, een ongekende daling ten gevolge van de coronapandemie, waardoor de emissies nu sinds 1990 in totaal met 31% zijn gedaald.
Het primaire energieverbruik daalde vorig jaar met 1,9% en het eindenergieverbruik met 0,6%. Beide cijfers liggen echter boven het traject dat nodig is om de doelstellingen van de EU voor 2020 en 2030 te halen, en er moeten meer inspanningen worden geleverd om dit probleem op het niveau van de lidstaten en de EU aan te pakken. De subsidies voor fossiele brandstoffen zijn in 2020 licht gedaald als gevolg van een lager energieverbruik in het algemeen. De subsidies voor hernieuwbare energie en energie-efficiëntie zijn beide gestegen in 2020.
Het verslag van dit jaar wordt ook gepubliceerd tegen de achtergrond van een sterke stijging van de energieprijzen in Europa en de rest van de wereld, die grotendeels wordt veroorzaakt door stijgende gasprijzen. Hoewel deze situatie naar verwachting tijdelijk zal zijn, legt zij de nadruk op de afhankelijkheid van de EU van ingevoerde energie, die het hoogste niveau sinds 30 jaar heeft bereikt, en op het belang van de transitie naar schone energie om de energiezekerheid van de EU te vergroten. Volgens de meest recente gegevens worden tot 31 miljoen mensen in de EU getroffen door energiearmoede. Deze kwestie zal hoog op de agenda blijven in het licht van de economische uitdagingen van de coronapandemie en de huidige prijssituatie. Daarom heeft de Commissie in haar recente mededeling over energieprijzen sterk de nadruk gelegd op het beschermen van kwetsbare consumenten.
In het verslag over de staat van de energie-unie wordt geanalyseerd welke gevolgen de coronapandemie het afgelopen jaar had op het energie- en klimaatbeleid en wordt uitgelegd welke aanzienlijke vooruitgang er op wetgevingsgebied is geboekt met het oog op het koolstofarm maken van de Europese economie. Het verslag besteed ook aandacht aan de politieke inspanningen om ervoor te zorgen dat onze herstelprogramma’s na de pandemie meer dan ooit onze klimaat- en energiedoelstellingen belichamen.
