Feiten versus meningen – twijfelachtige beweringen van de ICIJ (International Consortium of Investigative Journalists)
In de berichtgeving over bio-energie die ICIJ begin maart publiceerde, werden in verschillende artikelen feiten tegenover meningen geplaatst, waardoor de indruk werd gewekt dat meningen en subjectieve interpretaties het publieke debat domineren. Dergelijke emotionele berichtgevingen van het gebruik van bio-energie zijn echter niet wenselijk voor het bereiken van onze klimaatdoelstellingen. We moeten nu meer dan ooit vasthouden aan een wetenschappelijk onderbouwd verhaal om de uitfasering van fossiele brandstoffen te versnellen.
Oogstplaatsen zijn geen bewijs van ontbossing
De beschrijving van de houtpelletindustrie was een goed voorbeeld van het negeren van de wetenschap en het presenteren van willekeurige conclusies als realiteit. Neem bijvoorbeeld het zuidoosten van de VS, waar wetenschappelijke studies aantonen dat de bosinventarissen sinds de jaren 1950 zijn verdubbeld en dat het hout dat voor de productie van pellets wordt gebruikt, goed is voor minder dan 4% van alle oogsten. Volgens de National Council for Air and Stream Improvement (NCASI) groeit er voor elke ton hout die wordt geoogst uit werkende bossen in het zuidoosten van de VS, jaarlijks ongeveer 1,75 ton terug. Desondanks domineerden luchtfoto’s en niet-gecontextualiseerde beelden van oogstlocaties, naast beweringen van een eNGO-activist, het artikel, wat voor de lezer suggereerde dat er iets mis is met een gebied die volledig duurzaam is en bijdraagt aan het verminderen van de klimaatverandering. Een oogstplaats is geen bewijs van ontbossing. Bosbeheer omvat altijd kap-, regeneratie- en dunningsoperaties en de hamvraag is of hergroei in evenwicht is met oogsten – wat wordt toegestaan - en of bosgebieden worden omgezet in andere functies – wat niet het geval is.
Bio-energie uit duurzaam beheerde bossen is een belangrijk instrument om de klimaatverandering tegen te gaan
Uit gedetailleerde beoordelingen van de uitstoot van broeikasgassen die op grond van wettelijke verplichtingen moeten worden gemaakt, blijkt dat het gebruik van pellets uit dit gebied in Europese elektriciteitscentrales leidt tot een vermindering van de CO2-uitstoot met 70% tot 80%. Desalniettemin wordt op basis van argumenten die geen wetenschappelijke onderbouwing hebben, beweerd dat deze praktijk de CO2-niveaus verhoogt. Opgemerkt moet worden dat het IPCC als de belangrijkste wetenschappelijke autoriteit op het gebied van klimaatverandering, die duizenden klimaatwetenschappers vertegenwoordigt, in verschillende rapporten duidelijk heeft verklaard dat het gebruik van bio-energie uit duurzaam beheerde bossen een belangrijk middel is om de klimaatverandering aan te pakken.
Bovendien beweerden sommige artikelen dat de afnemende rol van Duitse bossen als koolstofputten een gevolg is van overmatig oogsten, terwijl het in feite verband houdt met overbevolkte bossen en oude bomen die op een langzamere plaats groeien en dus minder CO2 opnemen. Een andere reden voor de afnemende koolstofputfunctionaliteit van bossen is de klimaatverandering, die heeft geleid tot wijdverbreide schade aan sparrenbossen. Deze bossen moeten worden omgevormd tot gemengde bossen met loofbomen om zowel de biodiversiteit als de weerbaarheid tegen klimaatverandering te vergroten. Maar dit vereist meer oogsten, niet minder. Onderzoek toont aan dat meer oogsten en herbeplanten, waardoor de transformatie van Europa’s wijdverbreide sparrenmonoculturen in veerkrachtige gemengde bosopstanden wordt versneld, kan leiden tot 12 miljard ton CO2-besparingen tegen 2050.
Deze besparingen zouden het resultaat zijn van de vervanging van beton en staal als bouwmaterialen door hout en van het gebruik van de residuen van de oogst en verwerking voor energie, ter vervanging van fossiele brandstoffen.
Roemenië is een van de grootste overtollige bosgroeigebieden
Een bijzonder drastisch voorbeeld van misleidende berichtgeving had betrekking op de productie van pellets in Roemenië, waar de berichtgeving zich concentreerde op een kleine producent te midden van claims van een geïdentificeerde bron dat het hout dat voor de productie wordt gebruikt niet afkomstig is van stormschade maar van geoogste bomen die schijnbaar niet geschikt zijn voor zagerijen. Hun pogingen om deze omstandigheid af te schilderen als schandalig is een geweldige demonstratie van sensationele journalistiek. Wat hier in bosbouwtermen gebruikt wordt, heet industrieel rondhout: hout dat goedkoop is omdat de kwaliteit zo laag is dat het niet gebruikt kan worden in zagerijen. 13% van de Europese pelletproductie is gebaseerd op industrieel rondhout, hout van lage kwaliteit dat anders alleen gebruikt zou kunnen worden voor toiletpapier of krantenpapier, terwijl 87% gebaseerd is op bijproducten van de houtzagerij. Dus waar is de bedreiging voor duurzaamheid?
Volgens gegevens van de FAO is Roemenië een van de grootste overtollige bosgroeigebieden in Europa, met oogsten van slechts 20 miljoen m3 tegenover een jaarlijkse groei van 58 miljoen m3 in bosinventaris. Van de 600.000 ton pellets die in Roemenië worden geproduceerd, is 70% afkomstig van een groot bedrijf dat uitsluitend residuen van zijn zagerij gebruikt.
Het verhaal van “bossen verbranden voor energie” is fictie
Illegale houtkap en ontbossing moeten koste wat kost worden voorkomen
Ja, er is ontbossing en de gevolgen zijn catastrofaal. Maar het gebeurt niet in Europa of Noord-Amerika, maar in Afrika, Zuid-Amerika en delen van Zuidoost-Azië. Ja, er is illegale houtkap en dit is zowel een strafbaar feit als een potentiële bedreiging voor bossen en ja, wetshandhavings- en certificeringssystemen zouden er alles aan moeten doen om dergelijke praktijken op te sporen en te stoppen. Maar noch ontbossing, noch illegale houtkap heeft iets te maken met modern gebruik van bio-energie, noch in Europa, noch in Amerika. De waarde van energiehout is vaak slechts een derde van de waarde van zaagblokken of minder. Als gevolg hiervan worden bospercelen geoogst om hoogwaardige zaagblokken te produceren, geen bio-energie. Hout van lage kwaliteit is een onvermijdelijk bijproduct van oogsten en houtverwerking. Het verhaal van “bossen verbranden voor energie” is fictie.
Bio-energie zal fossiele brandstoffen niet zomaar kunnen vervangen vanwege de enorme hoeveelheden van deze hulpbronnen die we tegenwoordig gebruiken. Maar in een wereld die heeft geleerd energie veel efficiënter te gebruiken dan vandaag, zal het een belangrijke hulpbron zijn, die ongeveer dezelfde hoeveelheid energie levert als wind- of zonne- energie.
Het bereiken van een netto nul-emissie is onmogelijk zonder gebruik te maken van bio-energie. Het is duidelijk dat het gebruik van bio-energie altijd de grenzen van duurzaamheid moet respecteren en zorgvuldige aandacht zal vragen in een wereld die in het verleden zeker te weinig respect voor duurzaamheid heeft getoond. Het publiceren van informatie die suggereert dat het gebruik van bio-energie niet duurzaam is en die de feiten tegenspreekt, en het claimen van “wetenschappelijk bewijs” van wat door de brede wetenschappelijke gemeenschap is afgekeurd, kan in deze context goed bedoeld zijn. Het is echter niet nuttig in onze gezamenlijke zoektocht om de uitstoot van broeikasgassen snel te verminderen en onze economieën te transformeren, om onze planeet leefbaar te houden, zowel voor mensen als voor de bedreigde diversiteit van het planten- en dierenleven.
Bron: Bioenergyeurope.org
