‘Beschermd bos belandt in energiecentrales’

inleidende tekst van Argos rapport

De discussie over de duurzaamheid van hout voor biomassa duurt al jaren. Alleen bij het gebruik van resthout, zoals zaagsel en snoeiafval, duurt het korter dan enkele decennia voordat biomassa CO2-winst oplevert ten opzichte van kolen en gas. Volgens voorstanders van biomassa worden alleen zaagresten en resthout gebruik voor de fabricage van zogeheten ‘pellets’ (geperste houtkorrels). In Nederland stelt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat daarvoor een duurzaamheidscertificaat verplicht. Dat garandeert volgens minister Wiebes dat alleen hout uit ‘onvermijdelijke reststromen’ als brandstof wordt gebruikt.

Tot die ‘onvermijdelijke reststromen’ worden ook hele boomstammen gerekend, soms zelf van gezonde bomen, blijkt uit ons onderzoek in Estland. ‘We hebben veel hout van lage kwaliteit en nu dus de kans om dit te verkopen’, zegt Marku Lamp, topambtenaar van het Estlandse ministerie van Milieu. ‘Veel hout is alleen voor de energiemarkt geschikt’, zegt Raul Kirjanen, directeur van pellet producent Graanul Invest, de op een na grootste producent van houtpellets ter wereld. ‘Verrotte, verdorde en te dunne bomen en boomsoorten als witte elzen en wilgen.’ Volgens de Estse bosbeheerders is kaalkap geen probleem: ‘Kaalkap in gebieden kleiner dan een hectare is de meest verstandige manier om een bos te beheren,’ aldus directeur Andres Olesk van Graanuls dochterbedrijf Valga Puu.

einde Argos tekst

Bovenstaand tekst is aanleiding geweest voor veel media om over dit beladen onderwerp weer eens flink uit te pakken. De vraagstellingen van het ‘onderzoek’ waren gericht om een vooraf gewenst beeld te krijgen waarbij wederom ‘bewijs’ geleverd wordt dat er bossen gekapt worden om in Nederland energie van te maken. Dat dit beter verkoopt dan de werkelijkheid is de afgelopen periode al meerdere keren bewezen en enorm jammer omdat de werkelijkheid niet eens ergens in het midden ligt. We zetten de feiten voor u even op een rij:

De bossen in Europa zijn de afgelopen jaren alleen maar gegroeid (Europese bossen groeien met 1500 voetbalvelden en In Europa wordt meer hout gekapt, ‘maar van een kaalslag is geen sprake’). Dit kwam door verantwoord bosbeheer maar zeker ook door een minder vraag naar hout. Met een aantrekkende economie en de (ver)bouw drift die is ontstaan door Covid-19 is de vraag naar hout explosief gestegen (Klussers en corona maken van hout beleggersgoud). De vraag naar houtproducten is vele malen groter dan de  markt aankan (Tekort aan hout zet prijzen onder druk) wat zorgt voor minder aanbod en een hogere houtprijs.

Al honderden jaren lang gebruiken we hout als basis voor vele dagelijkse zaken als meubels, bij de bouw van een huis, de schutting in de tuin of bijvoorbeeld als grondstof voor papier & karton. Hoe harder de economie groeit, hoe meer vraag er is naar hout. Hoe meer vraag naar hout, hoe meer reststromen er vrijkomen (’Beeld van biomassa veel te negatief’). Deze reststromen worden gebruikt in de papier & karton industrie, voor het maken van MDF of spaanplaat en tegenwoordig ook als grondstof voor biobrandstof en het produceren van duurzame energie. Duurzaam bosbeheer is hierbij cruciaal omdat een land/regio zijn bestaansrecht ontleent aan deze (productie)bossen en daar al generaties lang van moeten leven.

In alle berichtgeving wordt biomassa weggezet als houtpellets waarvoor bossen gekapt moeten worden en dat is dus niet het geval. Daarbij hebben we veel meer soorten biogrondstoffen en toepassingen die onze Nederlandse industrie kunnen helpen verduurzamen, iets waar we allemaal voordeel van hebben.

We hebben als Nederland ook nog de strengste duurzaamheidscriteria van Europa en daar moeten alle bedrijven, welke houtpellets als grondstof gebruiken, zich aan conformeren. Ook de landen van herkomst controleren hier streng op want, zo is de redenatie, het is onze toekomst van de volgende generaties die we moeten veiligstellen.