Sinds het begin van Biomassafeiten.nl in 2020 ben ik betrokken bij het platform, eerst bij de ontwikkeling van de website, later ook bij het maken en delen van content. In die periode ben ik me steeds verder gaan verdiepen in de wereld van biomassa en biogrondstoffen. Wat mij al snel opviel: in de reguliere media krijgen vooral de scherpe tegenstanders van biomassa veel ruimte. Hun standpunten zijn vaak kort, visueel en emotioneel geladen en dat werkt goed in nieuwsformats. Daar tegenover staan wetenschappelijke rapporten en praktijkvoorbeelden die een breder of genuanceerder beeld schetsen, maar die krijgen zelden aandacht. Te technisch, te genuanceerd, of simpelweg geen ‘nieuws’.
Zo is het beeld ontstaan dat biomassa vooral neerkomt op het grootschalig verbranden van hout in centrales. Dat is een herkenbaar en sterk frame, maar het doet geen recht aan de werkelijkheid. Biomassa is een verzamelnaam voor een breed scala aan biogrondstoffen die op uiteenlopende manieren kunnen bijdragen aan de circulaire economie. Hoe een onderwerp wordt geframed, bepaalt in grote mate het publieke draagvlak, het beleid en de investeringen. Juist daarom is het belangrijk dat het verhaal breder wordt verteld.
Als communicatie- en marketingspecialist ben ik dagelijks bezig met hoe verhalen landen. En in het publieke debat over biomassa zie ik hoe sterk één beeld is geworden: de CO₂-uitstotende houtcentrale. Dat beeld overschaduwt de vele andere toepassingen van biogrondstoffen die juist bijdragen aan emissiereductie, systeemintegratie en innovatie.
Daarom vind ik het zinvol om via nieuws, artikelen en interviews te laten zien wat er wél mogelijk is en welke ontwikkelingen perspectief bieden. Toegankelijke en feitelijke informatie helpt om het beeld te verbreden. Zo wordt duidelijk dat biogrondstoffen op veel meer terreinen een rol spelen dan vaak wordt aangenomen.
Biogrondstoffen: veel breder dan energie alleen
De discussie over biomassa richt zich vaak op houtverbranding in de energiesector. Maar biomassa is een containerbegrip voor allerlei biologische reststromen en materialen van plantaardige of dierlijke oorsprong: snoeihout, bermgras, mest, algen, gft, baggerspecie, landbouwresiduen, rioolslib. Die diversiteit maakt biomassa waardevol in uiteenlopende sectoren.
In de bouwsector worden biobased materialen zoals hennep, vlas, lisdodde en mycelium toegepast in isolatie, plaatmateriaal en afwerking. Ze slaan CO₂ op tijdens de groei, zijn hernieuwbaar en dragen bij aan het verlagen van de milieubelasting. Ook bieden ze kansen voor lokale productie.
In de chemische industrie winnen biogrondstoffen terrein als alternatief voor fossiele grondstoffen. Ze worden ingezet voor bioplastics, bioharsen, inkten, coatings en oplosmiddelen. Zo ontstaat een bio-economie waarin reststromen op hoogwaardige wijze worden benut.
In de landbouw bieden processen als compostering, fermentatie en mestvergisting oplossingen om kringlopen te sluiten, emissies te verlagen en bodemkwaliteit te verbeteren. Boeren krijgen zo nieuwe verdienmodellen en meer grip op reststromen.
In de energiesector blijft biomassa op specifieke plekken relevant, bijvoorbeeld voor lokale warmtenetten, biogasinstallaties of seizoensopslag. Zeker wanneer reststromen worden benut, kan dit bijdragen aan leveringszekerheid én systeemflexibiliteit.
Van lineair naar circulair: het belang van systeemdenken
Veel kritiek op biomassa is gebaseerd op lineaire redeneringen: hout wordt gekapt, verbrand en stoot CO₂ uit. Maar biomassa maakt juist deel uit van circulaire systemen, waarin reststromen worden benut, functies worden gecombineerd (zoals energie en bodemverbetering), en kringlopen worden gesloten. Mits duurzaam toegepast, is biomassa een flexibele hernieuwbare grondstof die lokaal waarde kan toevoegen.
Ook in beleid wordt deze lijn zichtbaar. De Europese Green Deal, de RED III-richtlijn en het Nationaal Programma Circulaire Economie onderstrepen het belang van biogrondstoffen. Niet alleen voor energie, maar ook voor materialen, chemie en landbouw. Tegelijk ligt de nadruk steeds meer op cascadering en hoogwaardige toepassing, wat vraagt om innovatie, samenwerking en kennisdeling.
Beeldvorming beïnvloedt beleid en praktijk
Omdat biomassa zo veelzijdig is, verdient het onderwerp ook veelzijdige communicatie. Polarisatie zorgt ervoor dat veelbelovende innovaties in de bio-economie onderbelicht blijven. Tegelijk zijn er in de praktijk talloze voorbeelden van duurzaam, efficiënt en circulair gebruik van biogrondstoffen. Dat zijn oplossingen die bijdragen aan klimaatdoelen, biodiversiteit, bodemherstel en de regionale economie.
Het is daarom belangrijk dat die toepassingen en inzichten zichtbaar worden. Niet om een bepaald standpunt te verdedigen, maar om het debat te verrijken. Websites en kennisplatforms zoals Biomassafeiten.nl, die feiten en praktijkvoorbeelden bundelen, helpen daarbij. Ze bieden ruimte voor nuance en verdieping. En juist dat is nodig om beter te begrijpen welke rol biomassa kan spelen in een duurzame toekomst.
Over de auteur
Roland Goovers
Marketing Communicatie adviseur
Roland Goovers is eigenaar van communicatiebureau Go Interact. Hij helpt organisaties met strategie, positionering en creatieve communicatie. Met ruim 30 jaar ervaring werkt hij voor bedrijven, overheden en netwerken.
