De PVV is de grootste partij geworden en zal de komende periode een stempel drukken op het beleid. De energieparagraaf uit het PVV programma begint met de oproep om het klimaatbeleid door de shredder te halen. Wat betekent dat voor de energietransitie?
Is Wilders een ontkenner van klimaatverandering? Nee. In zijn programma staat ook dat de dijken verhoogd moeten worden om ons te beschermen tegen een stijgende zeespiegel. Het bewustzijn is er, maar de PVV verzet zich tegen de hoge kosten die een land als Nederland moet maken in relatie tot een op wereldschaal geringe bijdrage aan de klimaatdoelstellingen. Ik vind dat een rare redenering. Als iedereen om die reden de stekker eruit zou trekken, lopen mens en aarde gevaar. Elke individuele inspanning is een druppel op de gloeiende plaat, maar vele druppels samen leiden tot afkoeling.
Enig begrip heb ik ook. Onze economie is kwetsbaar en maatschappelijke polarisatie haalt het draagvlak onder de transitie vandaan. Toch is klimaatverandering een feit en wordt een steeds beangstigender scenario geschetst. Hier ontvouwt zich een dilemma: Wie razendsnel naar de meest duurzame oplossingen wil, loopt het risico dat warmte, elektriciteit en brandstof zo duur worden dat mensen afhaken. Wie echter alleen inzet op lage kosten, haalt de 1,5 graden doelstelling niet.
Is er een middenweg? Wellicht: sluit niks uit! Durf álle vormen van energie in te zetten die een verbetering zijn ten opzichte van fossiele bronnen. Zelfs als deze nog niet perfect duurzaam zijn. Denk dus naast zon- en windenergie, geothermie en groene waterstof óok aan warmtenetten, blauwe waterstof, groen gas, (bio)-LNG en slimme kernenergie (Thorium). En kies náast systeemverandering voor CO2-verwijdering uit de atmosfeer. Dat kan middels opslag onder de grond (CCS), in bossen, zee en bodem (Nature-based solutions), en in producten en processen (CCU). Atmosferische en biogene CO2 leiden zelfs tot negatieve emissies.
In de ‘Middenweg’ speelt biomassa een belangrijke rol. Organische reststromen en energiegewassen zijn niet alleen nodig voor het produceren van betaalbare duurzame energie, maar leveren ook de groene koolstofmoleculen de we nodig hebben ter vervanging van fossiele grondstoffen. Én helpen bij het realiseren van negatieve emissies. Biomassa voor energie wordt echter in veel Verkiezingsprogramma’s afgewezen. Ook in dat van de PVV. De vraag is echter: waar hebben ze het dan precies over? De één denkt dat Baltische bomen geheel de oven in gaan, een ander dat waardevolle grondstoffen worden verbrand en weer een ander dat energiegewassen voedsel verdringen. Deze voorbeelden hebben echter niets met duurzame energie te maken. De hier bepleite ‘Middenweg’ vraagt om de inzet van reststromen van zorgvuldig geteelde, verwerkte, getransporteerde etc. biogrondstoffen. Geen uitputtend maar een regeneratief systeem. Om daar te komen moeten we af van het categorische ‘nee’ tegen biomassa. Een volgend kabinet doet er goed aan om, als onderdeel van een haalbaar klimaatbeleid, een routekaart duurzame biomassa te presenteren.
Over de auteur
Marieke van der Werf
Adviseur op het gebied van energie en circulaire economie
Marieke van der Werf is adviseur op het snijvlak van duurzaamheid en politiek. Na haar Kamerlidmaatschap trad zij als partner toe tot Bureau Publyon, Public Affairs en Corporate Communicatie. Marieke heeft zich gespecialiseerd in energie en circulaire economie en adviseert onder andere het Platform Groen Gas. Ook is zij voorzitter van de CCU-Alliantie en initiatiefnemer van de Taskforce Negatieve Emissies, waar biogene CO2 een belangrijke rol speelt. Naast haar advieswerkzaamheden vervult Marieke toezichthoudende rollen bij o.a. het Friese Energiefonds en bij Spaarnelanden BV.
