De aanhoudende crisis in de energieprijzen heeft een negatief effect gehad op het welzijn van burgers en bedrijven in de EU, evenals op de macro-economische stabiliteit van de lidstaten, en heeft bijgedragen tot hogere inflatiecijfers en een vertraging van de economische groei.
De groothandelsprijzen voor gas zijn enorm gestegen tot een stijging van 400% in vergelijking met een jaar geleden, terwijl de groothandelsprijs voor elektriciteit 260% hoger is. Volatiele prijzen en fluctuerende geopolitieke externe effecten kunnen op elk moment de toch al delicate afhankelijkheid van fossiele energie van derden verergeren. De structurele volatiliteit van de gas- en elektriciteitsprijzen zou een wake-up call moeten zijn voor de EU om het strategische belang van hernieuwbare energiebronnen en de voordelen van het vertrouwen op lokale bronnen te erkennen.
De verschuiving naar hernieuwbare energie, mogelijk gemaakt door de goedkeuring en implementatie van het ‘Fit for 55’-pakket, zal de afhankelijkheid van de import van fossiele brandstoffen verminderen en zal leiden tot een stabielere energiemarkt die bedrijven en klanten betaalbare en groene oplossingen biedt. De opschaling van hernieuwbare energiebronnen, versneld door regelgevende factoren, zal zeker zorgen voor energiezekerheid op middellange en lange termijn. Toch kunnen op korte termijn terugkerende prijsstijgingen een nieuwe norm worden. Om dit risico te beperken, moeten direct beschikbare en concurrerende opties zoals moderne en duurzame bio-energie worden opgenomen in de portfolio van strategische oplossingen. Daarom is het voor de EU van cruciaal belang om ten volle te profiteren van al haar inheemse hernieuwbare hulpbronnen.
BETAALBARE PRIJZEN ONDERSTEUNEN VOOR HUISHOUDEN EN INDUSTRIE
Duurzame bio-energie levert 16% van de eindenergie in de verwarmingssector en 14% van de eindenergie voor de industrie, veruit de grootste hernieuwbare bron in beide sectoren. Het herziene EU-ETS (Europees systeem voor emissiehandel) zal een sterker prijssignaal afgeven om de vraag naar warmte in woningen en industrie verder koolstofarm te maken. Wat betreft de kortetermijnoplossingen met betrekking op het aanpaken van de stijgende energieprijzen, hulpmiddelen voor aanpak en ondersteuning mogen niet in de plaats komen van de structurele veranderingen die nog steeds nodig zijn om de kans op volatiliteit van de energieprijzen in de toekomst te verkleinen.
Terwijl vergoedingen, belastingvoordelen, btw-verlagingen en andere subsidies huishoudens en bedrijven onmiddellijk kunnen ondersteunen, zullen ze slechts het topje van de rekening zijn. De stijgende energiekosten treffen de industrie en de huishoudens zelfs zo sterk dat geen enkele staatssteun zo’n aanzienlijke en langdurige inspanning kan weerstaan. Om te herstellen van de COVID-pandemie werden gigantische uitgaven gedaan om de economie in stand te houden en de staatsschuld af te wenden, waardoor we ons geen langdurige overheidsuitgaven kunnen veroorloven die gericht zijn op het beperken van de energierekening.
Daarom is het koolstofvrij maken en de uitrol van schone bio-energieoplossingen, die dankzij een nul-emissieclassificatie zijn vrijgesteld van de verplichting om de EU-ETS-emissierechten in te leveren, van cruciaal belang om betaalbare schone energie te leveren en het concurrentievermogen van de Europese industrie te garanderen. Dergelijke oplossingen zijn direct beschikbaar en kunnen probleemloos worden uitgerold, terwijl andere technologieën nog moeten worden geperfectioneerd en getest om voldoende volumes te leveren. Evenzo kunnen huishoudens vertrouwen op verschillende duurzame bio -energieproducten, zoals moderne, emissiearme toestellen voor lokale ruimteverwarming, waardoor de prijs van de energierekening daalt dankzij houtbrandstoffen (zoals houtpellets) waarvan is aangetoond dat ze beschikbaar zijn tegen een stabiele en concurrerende prijs (zie grafiek 1).
Grafiek 1. Prijzen van energiegrondstoffen in landen die bijzonder afhankelijk zijn van invoer van Russisch gas.
ENERGIE BUITEN ELEKTRICITEIT: EU-OPLOSSINGEN VEREISEN EEN MEER HOLISTISCHE AANPAK
De laatste tijd wordt de energietransitie in strategische EU-documenten over decarbonisatie vaak geassocieerd met de uitrol van duurzame elektriciteitsoplossingen (zoals PV’s en windturbines). Ondanks dat het een fundamenteel onderdeel is om CO2-neutraliteit te bereiken, is alleen het beschouwen van hernieuwbare elektriciteit kortzichtig. Het energiesysteem is veel meer dan het elektriciteitsnet, en elektrificatie zal een van de oplossingen zijn die een verregaande decarbonisatie van de economie ondersteunen. De toenemende elektrificatie van het eindgebruik en vervoer zal echter uitdagingen opleveren voor de systeemtoereikendheid en de infrastructuurcapaciteit. Sterker nog, het toevoegen van de vraag op de markt met warmtepompen, elektrische mobiliteit en waterstof uit elektrolyse zal de markt nog meer onder druk zetten. Aangezien de duurste elektriciteitsproducenten in de merit-order van de markt een prijs bepalen (die momenteel aardgascapaciteit is), kan het welvaartseffect van het systeem dat afhankelijk is van toenemende elektrificatie in tijden van prijscrisis contraproductief zijn. Om deze reden kan het verminderen van de risico’s met een portfolio van diverse oplossingen het doel beter bereiken via één enkele vector.
Biomassa kan de impact op de energierekening van consumenten direct verlichten, omdat het dure brandstoffen vervangt voor energieproductie. Overvloedige productie van hernieuwbare elektriciteit zal zeker ook een positieve invloed hebben, maar deze oplossing zal op middellange en lange termijn beschikbaar zijn. Het aanbieden van meer elektriciteit op het net kan inderdaad de prijs verlagen, mits het aanbod/vraag naar elektriciteit gunstig blijft. Een lokale ruimteverwarmingstoestel op biomassa kan een of twee kamers in een huis verwarmen, waardoor de hoofdketel op olie/gas eerder in het voorjaar kan worden uitgeschakeld en later in het najaar kan worden ingeschakeld. Bovendien kan de fossiele ketel tijdens het winterseizoen op een lager vermogen draaien. Ook biomassa kan regelmatig in kleine hoeveelheden worden ingekocht, wat bij olie niet het geval is (bedrijven hebben een minimale hoeveelheid nodig om per vrachtwagen aan te leveren). Een zak pellets van 15 kg kost slechts ongeveer 5 EUR en helpt kwetsbare consumenten om hun cashflow te beheren.
WAAROM BIOMASSA EEN BELANGRIJK ONDERDEEL IS VAN DE OPLOSSING – NUMERIEKE VERGELIJKING
De laatste tijd maken ook de biomassaprijzen een stijging door, zij het met een veel lagere procentuele stijging in vergelijking met andere energiebronnen. Deze groei is een neveneffect van de gas- en elektriciteitsprijzen, waardoor een hogere vraag naar biomassa ontstaat. Toch is biomassa niet de oorzaak van de volatiliteit. Integendeel, zonder dat zou de volatiliteit van gas en elektriciteit nog groter zijn. Biomassa fungeert als een buffer die de prijspiek minimaliseert.
Originele bron: bioenergyeurope.org
