De komende verkiezingen beloven spannend te worden, niet alleen politiek, maar vooral ook voor het klimaatbeleid in Nederland. Waar de formatie straks ongetwijfeld draait om koopkracht, migratie en veiligheid, ligt er onder de oppervlakte een minstens zo belangrijk vraagstuk: hoe gaan we verder met onze energietransitie en met biomassa als onderdeel daarvan?
Als Platform Bio-Economie en vanuit Biomassafeiten volgen wij deze ontwikkelingen op de voet. Want één ding is duidelijk: biomassa is en blijft een onmisbare schakel in de duurzame economie van morgen. Het is één van de weinige hernieuwbare grondstoffen die nú beschikbaar is, bruikbaar is voor zowel energie, chemie als materialen, en die kan helpen om fossiele grondstoffen stap voor stap te vervangen.
Toch blijkt uit de verkiezingsprogramma’s dat politieke partijen hier fundamenteel verschillend over denken. De programma’s laten een duidelijk verdeeld beeld zien. Veel partijen erkennen dat biomassa een rol kan spelen in de transitie, maar verschillen sterk in ambitie, benutting en de eisen die ze stellen aan duurzaamheid.
Zo willen PvdA/GroenLinks bestaande biomassacentrales uitfaseren en geen nieuwe meer toestaan. Ze koppelen dit aan een bredere klimaatplicht voor bedrijven die subsidies ontvangen. Hun nadruk ligt duidelijk op het verminderen van de energetische toepassing van biomassa, terwijl ze andere routes, zoals biobased materialen of chemie, minder concreet benoemen.
Andere partijen, zoals CDA en VVD, kiezen een meer pragmatische benadering. Zij benadrukken de noodzaak van een sterke groene industriepolitiek en zien duurzame biomassa juist als potentiële grondstof voor de circulaire economie, mits dit binnen EU-regels en nationale duurzaamheidseisen past.
De BBB kijkt vooral naar de gebouwde omgeving, waar biomassa mogelijk een rol kan spelen in duurzame warmte, maar noemt geen toepassingen voor materialen of chemie. De PVV legt de nadruk op betaalbare energie en lagere belastingen, met weinig aandacht voor klimaat of biogrondstoffen.
Economisch gezien zien meerdere partijen de kansen van biomassa: het behoud van strategische bedrijven, het stimuleren van duurzame industrieën, en het versterken van de circulaire economie. Tegelijkertijd verschillen de accenten sterk. Waar de één inzet op innovatie en verduurzaming van grondstofketens, legt de ander vooral nadruk op kostenbeheersing of nationale energievoorziening.
Op het gebied van duurzaamheid is er wél brede overeenstemming dat het gebruik van biomassa aan strenge criteria moet voldoen. De invulling daarvan verschilt echter: voor de één is dat een reden om biomassa te beperken, voor de ander juist een uitdaging om de sector verder te verduurzamen en te professionaliseren.
In de materiaalketen en chemie groeit het draagvlak voor bio-based toepassingen. Veel partijen zien hier de toekomst, maar de concrete invulling blijft uit. De kans bestaat dat biomassa in de praktijk tussen de wal en het schip valt, erkend als belangrijk, maar onvoldoende ingebed in beleid en instrumenten.
Met zulke uiteenlopende standpunten is het onvermijdelijk dat er bij de formatie concessies worden gedaan. En precies daar ligt onze zorg. Want in de zoektocht naar politieke balans dreigt de langetermijnvisie op het klimaat en de bio-economie het onderspit te delven.
Wij kunnen ons geen concessie aan het klimaat veroorloven. Biomassa verdient een plaats in het nieuwe coalitieakkoord, niet als probleem, maar als onderdeel van de oplossing. Alleen met een geïntegreerde visie waarin biomassa wordt benut voor energie, materialen én chemie, kunnen we de circulaire en klimaatneutrale economie van de toekomst echt vormgeven.
De verkiezingen zijn dus niet alleen spannend vanwege de zetelverdeling, maar vooral vanwege de koers die Nederland kiest op weg naar klimaatneutraliteit. Ik wens iedereen deze week veel wijsheid toe, en laten we hopen op een daadkrachtig kabinet dat de economie versterkt én duurzaamheid ziet als een kans, niet als een uitdaging.
Wij zijn er in ieder geval klaar voor.
Over de auteur
John Bouterse
Managing director Komercon B.V. en directeur van Platform Bio-Economie
John Bouterse is mede-eigenaar van Komercon B.V., directeur Platform Bio-Economie en lid van diverse werkgroepen welke zich met de verschillende vraagstukken en beleid t.a.v. inzet en duurzaamheid van biomassa bezighouden. Vanuit zijn expertise is John dagelijks bezig om afval en biomassa een nieuwe hoogwaardige bestemming te geven en vanuit dit perspectief kijkt hij in deze blogs naar de bijzondere ontwikkelingen en mogelijkheden die biomassa biedt en de uitdagingen die hierbij komen kijken.
