Een verrassende ontdekking nabij de vulkanische kust van Italië kan onze aanpak van koolstofopvang fundamenteel veranderen. Maak kennis met Chonkus, een cyanobacterie die razendsnel groeit en op natuurlijke wijze naar de oceaanbodem zinkt.
Wat begon als een eenvoudige expeditie van internationale wetenschappers nabij het Italiaanse eiland Vulcano, veranderde in een grote ontdekking. Met wetsuits aan verzamelden zij watermonsters uit een borrelend stukje oceaan en vonden in plaats daarvan een bijzondere, zware en ronde cyanobacterie, liefkozend “Chonkus” genoemd. Het was misschien geen glamoureuze vondst, maar deze algensoort had serieuze potentie.
Chonkus onderscheidt zich van de meeste algen, die meestal aan het wateroppervlak drijven. Deze alg groeit snel wanneer er veel CO₂ aanwezig is en zinkt daarna naar de oceaanbodem. Voor wetenschappers die manieren zoeken om overtollige koolstof vast te leggen, is dat een goudmijn. Chonkus kan, dankzij zijn unieke eigenschappen, een sleutelrol spelen in industriële koolstofopslag.
De ontdekking van “dikke” algen
Het idee om Chonkus te vinden kwam van Dr. Max Schubert, toen verbonden aan het Wyss Institute van Harvard, die wilde onderzoeken hoe fotosynthetische organismen reageren op een overvloed aan koolstof. Samen met Dr. Braden Tierney, eveneens een Harvard-alumnus, richtte hij zijn onderzoek op het CO₂-rijke water bij Vulcano, waar natuurlijke vulkanische ventilatie de ideale voedingsbodem vormt voor hongerige algen.
In deze unieke omgeving vonden ze Chonkus. In tegenstelling tot de meeste algen, die vrij door het water zweven, zinkt Chonkus als een groene steen. “Het was alsof we ‘groene pindakaas’ in handen hadden,” grapte Schubert. Voor de industrie kan dit betekenen dat kosten voor het concentreren en drogen van algen aanzienlijk worden verlaagd.
Terug in het laboratorium cultiveerden Schubert en Tierney de algen onder optimale omstandigheden. Van de twee varianten die ontstonden, stal UTEX 3222 de show. Deze algensoort produceert grote koolstofopslaggranules en heeft een hoger koolstofgehalte dan andere cyanobacteriën. Dankzij zijn natuurlijke zinkvermogen biedt Chonkus aanzienlijke voordelen voor grootschalige toepassingen.
Een alg met toekomst
De mogelijkheden van Chonkus lijken eindeloos: van koolstofvastlegging en duurzame productie van omega-3-vetzuren tot voedingssupplementen. Cyanobacteriën zoals Chonkus kunnen CO₂ uit hun omgeving opnemen en benutten, een droomscenario voor wetenschappers. Om de verspreiding van de vondst te bevorderen, hebben Schubert en Tierney monsters van UTEX 3222 beschikbaar gesteld via de Universiteit van Texas. Ondertussen richtten zij The Two Frontiers Project op om meer micro-organismen te ontdekken met eigenschappen die geschikt zijn voor koolstofopvang.
Professor George Church, een vooraanstaand hoogleraar aan Harvard en MIT, benadrukt het belang van een verantwoorde toepassing van dergelijke “superalgen”. “We moeten eerst de veiligheid waarborgen voordat we grootschalige toepassingen overwegen,” aldus Church. Dit betekent dat het team werkt aan strategieën om te voorkomen dat Chonkus zich onbedoeld verspreidt.
